Z pewnością każdy z nas zaadaptował się do nowej sytuacji i wybrał model pracy najbardziej odpowiedni dla swoich uczniów, dostosowany do ich wieku, możliwości technologicznych oraz jeszcze wielu innych czynników. Jednak data 25 marca zmieniła naszą pracę na bardziej formalną i oprócz realizacji podstawy programowej mamy także możliwość oceniania naszych uczniów Przeglądałam liczne fora nauczycielskie, dyskusje w grupach na Facebooku i mam wrażenie, że oprócz nauczania równoległym priorytetem w naszej zdalnej edukacji będzie ocenianie uczniów…, ocenianie z wykorzystaniem oceniania sumującego. Nauczyciele pytają jak to robić, poszukują odpowiednich narzędzi, metod, zapisów w prawie szkolnym, dostosowanym do aktualnej sytuacji.
Osobiście zastanawiałam się długo nad istotą i sensem oceniania sumującego w aktualnej sytuacji. Na obecną chwilę go nie znalazłam… Od kilku lat tak wiele mówi się w środowisku szkolnym o strategiach oceniania kształtującego. Nie jest to czas aby wprowadzać tę filozofię oceniania w całym spektrum możliwości ale popatrzmy, czy przed każdym kolejnym zadaniem lub poleceniem wysłanym dla naszych uczniów nie warto zatrzymać się i zadać sobie pytania.
- Po co ja właściwe przygotowałam moim uczniom to zadanie?
- Czego oni się nauczą, gdy je wykonają?
- Do czego nowa wiedza, czy umiejętność im się właściwie przydadzą?
- Czy ja muszę wstawić ocenę za wykonanie zadania w dzienniku?
- Jaki sens ma wysyłanie kilkunastu zadań do wykonania na czas?
Olimpiady i zawody sportowe nie funkcjonują w dzisiejszej rzeczywistości, więc nie próbujmy ich tworzyć wbrew niej, bo z drugiej strony ekranu nie mamy wytrenowanego maratończyka, który na czas dąży do mety, ale młodego człowieka, który musi wiedzieć po co i czego powinien się dzisiaj nauczyć. Proponuję aby nauczyciele właśnie teraz szczególny nacisk położyli na przygotowanie swoim uczniom kryteriów sukcesu – czyli wskazówek, po czym uczeń rozpozna, że prawidłowo przygotował rozwiązanie zadania, udzielił odpowiedzi, napisał zaproponowaną przez nauczyciela pisemną formę wypowiedzi.
Dzięki tej strategii oceniania kształtującego wyraźnie zawieramy z naszymi uczniami umowę – wskazujemy jak i czego powinni się nauczyć aby cel zajęć został zrealizowany, wspieramy uczniów w procesie samodzielnego uczenia się, ułatwiając im samokontrolę nad własną pracą. Przygotowanie kryteriów sukcesu wymaga od nas, nauczycieli chwili zastanowienia, przemyślenia i być może zmiany dotychczasowej formy przygotowania zadań do pracy on-line. Zachęcam do podjęcia tej próby. Pracuję z wykorzystaniem kryteriów sukcesu od kilku lat, są one dla mnie obecnie priorytetem podczas projektowania każdej lekcji zdalnej. Na pewno wielu nauczycieli poznało strategie oceniania kształtującego uczestnicząc w różnych kursach. Czy stosowali je w codziennej pracy? - na to pytanie nauczyciele odpowiedzą sobie sami.
Zachęcam do krótkiej lektury, wskazującej jak stosować kryteria sukcesu na różnych etapach kształcenia, polecam odnośniki do stron Centrum Edukacji Obywatelskiej.
- https://ceo.org.pl/sites/default/files/ucze-sie-w-szkole_danuta_sterna.pdf
- https://ok.ceo.org.pl/aktualnosci/ocenianie-ksztaltujace-wzmacnianie-wychowawczej-roli-szkoly
- https://sus.ceo.org.pl/ocenianie-ksztalujace/o-dzialaniu/aktualnosci/miesiac-bez-ocen-webinarium
- https://sus.ceo.org.pl/ocenianie-ksztalujace/o-dzialaniu/aktualnosci/miesiac-bez-ocen-webinarium
Proponuję przypomnienie klasyfikacji celów uczenia według Taksonomi Blooma - https://www.jankowskit.pl/metodyka-nauczania-i-dydaktyka/taksonomia-blooma.html - czasowniki operacyjne mogą stanowić dla nauczycieli istotne wsparcie także w formułowaniu kryteriów sukcesu.
Kolejne dni pracy zdalnej będą trudnym czasem dla nauczycieli, rodziców a przede wszystkim uczniów. Spróbujmy wykorzystać proponowane rozwiązanie aby młodzi ludzie zauważyli i zrozumieli rzeczywisty sens nauki.
Marta Lipińska
doradca metodyczny geografii
SCDiDN w Siedlcach