Cele:
- doskonalenie umiejętności liczenia i rachowania w dostępnym dla dziecka zakresie,
- kształcenie umiejętności ustalania wyniku dodawania i odejmowania na konkretach i w oparciu o zbiory zastępcze,
- utrwalanie znajomości nazw i kształtu wybranych figur geometrycznych,
- opanowywanie umiejętności rachunkowych poprzez gry typu „Kości”,
- doskonalenie umiejętności pracy w zespole.
Obszar podstawy programowej
III. Społeczny obszar rozwoju dziecka /1,5,8 / respektuje zasady zabawy w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe
IV. Poznawczy obszar rozwoju dziecka /1,5,6, 12/ - przelicza elementy w czasie zabawy, ćwiczeń i innych czynności, posługuje się liczebnikami głównymi, liczy obiekty, odróżnia liczenie błędne od poprawnego; rozróżnia podstawowe figury geometryczne kwadrat, trójkąt, […]
Metody (wg M. Kwiatowskiej)
- czynnościowa- w tym zadań stawianych dziecku
- słowne – instruktaż, objaśnienia
Idea zajęcia zaczerpnięta z „Dziecięcej matematyki” prof. Gruszczyk-Kolczyńskiej.
Formy:
- indywidualna,
- zespołowa,
- grupowa.
Środki dydaktyczne:
klamerki bieliźniane, ziarna fasoli, sylwety figur geometrycznych, tace w czterech kolorach, dywaniki, wytłaczanka na jajka (10), plastikowe jajka, kostki do gry, duża matryca do gry w „Kości” umocowana na tablicy, magnetyczne kartoniki z cyframi, opaski dla kapitanów grup, karty pracy, kredki, ołówki.
PRZEBIEG ZAJĘĆ
WSTĘP
dzieci w gromadce przed nauczycielką, pobrały już frotki do założenia na lewą rękę, otrzymują samoprzylepne naklejki (w czterech kolorach tożsamych z kolorem tac ułożonych w szachownicę na dywanie) - po jednej dla każdego dziecka- jako „bilet” do zajęcia miejsca przy właściwej tacy; (dziecko może pobrać kartkę losowo– bądź na chwilę przed zajęciami nauczyciel sam rozda każdemu kartkę w odpowiednim kolorze i w ten sposób zadecyduje o składzie zespołów zadaniowych)
Krótka rozmowa nt.: Dziś na zajęciach będziemy zajmować się liczeniem
po co uczymy się liczyć, do czego potrzebne jest liczenie? (pieniądze, samochody na parkingu, aby wiedzieć, ile dzieci przyszło dziś do przedszkola? ile talerzyków, kubeczków trzeba postawić na stole?)
a jak liczymy? pojedynczo czy parami (po 2), np. jajka w wytłaczance, liczymy istniejące czy brakujące? (9 jajek, 6, 8, 7); liczymy po 1, po 2, a jak jeszcze?
FAZA ZASADNICZA
I. Przejście do tac ułożonych W SZACHOWNICĘ – każde dziecko przed sobą tacę w kolorze posiadanej naklejki. Praca samodzielna przy tacach z wykorzystaniem sylwet figur geometrycznych (ZAŁĄCZNIK nr 1), klamerek i ziaren fasoli;
Na początek – Co masz na tacy? – klamerki w woreczku strunowym, figury geometryczne, ziarna fasoli w białym pojemniku. Pojemnik z fasolkami ustaw po prawej stronie tacy (wyjątek dzieci leworęczne), po tej samej stronie połóż figury geometryczne; klamerki wysyp z woreczka na tacę i zsuń je na dół tacy, woreczek włóż pod tacę. Plecy proste – zaczynamy?
1. Weź do ręki trójkąt i przypnij na każdej krawędzi/boku po 1 klamerce- ile jest klamerek? jak to policzyłeś? jak to zadanie przedstawiłbyś/pokazał za pomocą fasolek?
ile klamerek, ile fasolek? czego jest więcej? Czy jest tyle samo? Itp.
Teraz umocuj na każdym boku trójkąta po dwie klamerki. Przedstaw za pomocą fasolek. Policz głośno.
Odepnij klamerki, odłóż trójkąt pod tacę.
2. Weź do ręki kwadrat; analogicznie klamerka jedna na każdym boku- policz, ile jest klamerek? pokaż za pomocą fasolek- policz, ile masz fasolek? Czy tyle samo?
Teraz umocuj na każdym boku kwadratu po dwie klamerki. Przedstaw za pomocą fasolek. Policz głośno.
Co zauważyłaś/zauważyłeś?
Odepnij klamerki, odłóż kwadrat pod tacę
3. Weź „domek” – pięciokąt – na każdym boku po 1 klamerce, po dwie… a może ktoś po 3? Fasolki analogicznie
ODŁÓŻ pięciokąt/domek pod tacę
4. Zwrócenie uwagi na tempo liczenia, dostrzeganie i podkreślanie umiejętności dzieci, podkreślenie wagi samodzielnego działania i doprowadzenia pracy do końca. Samodzielne i z udziałem dyżurnych porządkowanie pomocy, odkładanie na wyznaczone miejsce.
II. Przejście przed tablicę magnetyczną, zajęcie miejsca w podziale na 4 grupy, każda grupa gromadzi się wokół obręczy zgodnej z kolorem tacy, przy jakiej dzieci pracowały; grupa wybiera kapitana, a ten otrzymuje opaskę we właściwym kolorze.
W każdej grupie rzuca kostką dwoje dzieci (dwie kostki) - w obręczy, żeby kostki toczyły się na ograniczonym polu, wynik z dwóch kostek kapitan „zapisuje” - mocuje cyframi magnetycznymi na tablicy w każdej serii; po trzech seriach sumujemy wyniki- przy wsparciu nauczycielki i wyłaniamy zwycięzców.
GRA W KOŚCI
(tabl.1) 
III. Ćwiczenie relaksacyjne -zabawa rytmiczna przy Piosence matematycznej Sł.: Zuzanna Jastrzębska-Krajewska ▪ Muzyka: Miłosz Konarski https://www.youtube.com/watch?v=38znB99dlVQ
IV. Praca indywidualna przy stolikach – karta pracy „Geometryczny motyl” (Załącznik 2)
Pokoloruj „puste” figury geometryczne na skrzydłach motyla. Przypomnij sobie, co to znaczy, że skrzydła motyla wyglądają bliźniaczo? Jako mistrz liczenia i spostrzegania policz figury geometryczne. Na dole kartki połącz każdą figurę z właściwą cyfrą, zgodnie z tym, ile tych figur policzyłeś. Sprawdzenie wyników.
FAZA KOŃCOWA
W kole, podsumowanie zajęć- które działania były najciekawsze, co najbardziej się podobało, do jakich działań/zabaw chcielibyśmy wracać? Podziękowanie za wspólną pracę, zabawę.
Literatura:
- Wspomaganie rozwoju umysłowego czterolatków i pięciolatków : pakiet pomocy / Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Ewa Zielińska. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2009
- Wspomaganie rozwoju umysłowego oraz edukacja matematyczna dzieci w ostatnim roku wychowania przedszkolnego i w pierwszym roku szkolnej edukacji : cele i treści kształcenia, podstawy psychologiczne i pedagogiczne oraz wskazówki do prowadzenia zajęć z dziećmi w domu, w przedszkolu i w szkole : praca zbiorowa / pod red. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej. - Warszawa : Wydawnictwo Edukacja Polska, cop. 2009
- Figurowy zawrót głowy : jak uczyć dzieci figur geometrycznych? / Małgorzata Warzkiewicz // Doradca Nauczyciela Przedszkola. - 2014, nr 27, s. 58-60
Józefa Jóźwik
doradca metodyczny wychowania przedszkolnego
SCDIDN Siedlce